Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 είναι μια χρόνια ασθένεια που επηρεάζει πολλούς ανθρώπους, περισσότερους από 400 εκατομμύρια παγκοσμίως σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία. Εμφανίζεται όταν το σώμα σου δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη για να μεταφέρει τη γλυκόζη στα κύτταρά σου ή η ινσουλίνη που παράγεται δε λειτουργεί σωστά. Συνήθως σχετίζεται με το υπερβάλλον βάρος ή την παχυσαρκία. Η τροποποίηση της διατροφής και η σωματική δραστηριότητα είναι οι δύο βασικές προσεγγίσεις για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 και τη μείωση του κινδύνου επιπλοκών του. Η διατροφή σε αυτή την περίπτωση, πέρα από τη βελτίωση του βάρους, στοχεύει στη διατήρηση του σακχάρου (γλυκόζης) αίματος σε φυσιολογικά επίπεδα. Ωστόσο, ποια διατροφή είναι πιο αποτελεσματική και κατάλληλη προς αυτή την κατεύθυνση;

Γιατί χρειάζεσαι ένα κατάλληλα σχεδιασμένο διατροφικό πρόγραμμα;

Εάν έχεις διαβήτη ή προδιαβήτη, ο γιατρός σου πιθανότατα θα σε παραπέμψει σε έναν διαιτολόγο- διατροφολόγο για να σε βοηθήσει να σχεδιάσετε ένα διατροφικό πρόγραμμα. Στόχος αυτού του προγράμματος θα είναι ο καλύτερος δυνατός γλυκαιμικός έλεγχος (ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα), η διαχείριση του σωματικού βάρους και η βελτίωση παραγόντων κινδύνου για καρδιακές παθήσεις όπως η υπέρταση και η αυξημένη χοληστερόλη. Εάν οι τιμές της γλυκόζη στο αίμα βρίσκονται εκτός ελέγχου, μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρά προβλήματα, βραχυπρόθεσμα όπως υπεργλυκαιμία, αλλά και μακροπρόθεσμα όπως νευρικές, νεφρικές και καρδιακές επιπλοκές.

Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα δύο πιο δημοφιλή είδη δίαιτας που συστήνονται για έναν διαβητικό τύπου 2.

Ισορροπημένη δίαιτα με καταμερισμό υδατανθράκων

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ισορροπημένης διατροφής που είναι φυσικά πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και χαμηλό σε λιπαρά και θερμίδες. Βασίζεται στην κατανάλωση τριών κύριων γευμάτων την ημέρα και δύο – τριών ενδιάμεσων σε τακτά χρονικά διαστήματα. Θεωρείται υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες, από τους οποίους προέρχεται το ~60% της συνολικής ενεργειακής πρόσληψης ημερησίως. Περιλαμβάνει απαραιτήτως φρούτα, τα λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης σε συγκεκριμένες ποσότητες σε κάθε γεύμα ώστε να επιτυγχάνεται μια ισορροπία στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μέσα στην ημέρα. Παράλληλα δίνεται έμφαση στον περιορισμό κατανάλωσης κορεσμένων λιπαρών οξέων και απλών σακχάρων. Στην πραγματικότητα, μια δίαιτα διαβήτη είναι το καλύτερο πρόγραμμα διατροφής για κάθε υγιές άτομο.

Ένας απλός τρόπος για την εφαρμογή αυτού του είδους δίαιτας στα περισσότερα γεύματα είναι η μέθοδος του πιάτου. Σύμφωνα με αυτή για να φτιάξεις ένα ισορροπημένο πιάτο:

• Γέμισε το μισό μέρος του με μη αμυλούχα λαχανικά ωμά ή βραστά ή ψητά, όπως σπανάκι και ντομάτες.
• Πρόσθεσε στο ένα τέταρτο μια πηγή άπαχης πρωτεΐνης, κοτόπουλο, πέρκα κ.α.
• Συμπλήρωσε το υπόλοιπο τέταρτο με δημητριακά ολικής άλεσης, όπως καστανό ρύζι, ή με αμυλούχα λαχανικά όπως πατάτα, μπιζέλια κ.α.
• Συμπεριέλαβε «καλά» λιπαρά όπως ξηρούς καρπούς ή αβοκάντο σε μικρές ποσότητες, στο κέντρο του πιάτου.
• Τέλος, πρόσθεσε ένα ποτήρι νερό ή άλλου ποτού, χωρίς θερμίδες.

Δίαιτα με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες

Στη δίαιτα αυτή λιγότερο από 45% της συνολικής ενέργειας προέρχεται από υδατάνθρακες, ενώ υπάρχουν και περισσότερο κετογονικές εκδοχές της στις οποίες η πρόσληψη  υδατανθράκων δεν ξεπερνά τα 50g την ημέρα. Περιλαμβάνει πηγές υδατανθράκων πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά, όπως μη αμυλούχα λαχανικά, μούρα, ξηρούς καρπούς και σπόρους. Άλλα τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες, όπως τα όσπρια, επιτρέπονται σε περιορισμένη ποσότητα. Ομοίως, περιλαμβάνει περιορισμό στην κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών οξέων και απλών σακχάρων. Η μελέτη της αποτελεσματικότητας της δίαιτας χαμηλών υδατανθράκων σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 δεν είναι πρόσφατη.  Ωστόσο έχει διχάσει τους επαγγελματίες υγείας.

Ποια να επιλέξεις;

Σύμφωνα με μια πρόσφατη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, τα αποτελέσματα των δύο ειδών διαιτών σε μεταβολικούς δείκτες, στον γλυκαιμικό έλεγχο και στη μείωση του σωματικού βάρους δε διαφέρουν ιδιαίτερα. Επίσης, επιβεβαιώθηκε ότι η συνολική κατανάλωση ενέργειας παραμένει ο βασικός διαιτητικός προγνωστικός παράγοντας για το σωματικό βάρος.

Επομένως και οι δύο τύποι δίαιτας είναι αποτελεσματικοί στη διαχείριση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, χωρίς η μία να υπερέχει σε κάτι έναντι της άλλης.

Η μόνη αξιοσημείωτη παρατήρηση είναι ότι η δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες ενδέχεται να είναι δύσκολα εφαρμόσιμη μακροπρόθεσμα. Επομένως, η επιλογή της δίαιτας  αποτελεί προσωπική υπόθεση και η συνολική της επιτυχία εξαρτάται από το πόσο σου ταιριάζει προκειμένου να μπορέσεις να την κάνεις τρόπο ζωής σου ώστε να σε ακολουθεί παντού και πάντα.

Γράφει η Μαρία – Χρυσή Ανδριώτη.