Τις τελευταίες δεκαετίες τα ποσοστά των υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων έχουν παρουσιάσει σημαντική αύξηση παγκοσμίως. Πλέον, η παχυσαρκία αναφέρεται ως επιδημία και πολύ απλά θα λέγαμε ότι προκύπτει ως το αποτέλεσμα της ανισορροπίας μεταξύ της ενεργειακής πρόσληψης και της ενεργειακής δαπάνης που επιβάλλει ο δυτικός τρόπος ζωής. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί ακόμη παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της παχυσαρκίας, όπως το περιβάλλον.

Μάλιστα, φαίνεται ότι το περιβάλλον από τη στιγμή της σύλληψη έως την παιδική ηλικία επηρεάζει την υγεία του παιδιού στη μετέπειτα ζωή του.

Μπορεί αυτή η περίοδος να αξιοποιηθεί για την πρόληψη της παχυσαρκίας;

Η απάντηση είναι θετική! Παρακάτω θα βεις τις 10 προτεινόμενες πρακτικές για τις 1000 πρώτες ημέρες ζωής.

Διάβασε επίσης: Παιδική Παχυσαρκία: Αντιμετωπίστε τη Οικογενειακά!

10 προτεινόμενες πρακτικές για τις 1000 πρώτες ημέρες ζωής

• Τόσο οι συμπεριφορές της μητέρας όσο και του πατέρα είναι σημαντικές.

Κατά τη διάρκεια της σύλληψης και της εγκυμοσύνης μια ισορροπημένη διατροφή με κατάλληλη πρόσληψη λίπους και πρωτεΐνης, και με έμφαση στα φρούτα και λαχανικά, συνιστάται και για τους δύο γονείς. Επιπλέον, οι υπέρβαρες / παχύσαρκες γυναίκες που θέλουν και σκοπεύουν να γίνουν μητέρες συστήνεται να μειώσουν βάρος τους, πριν από τη σύλληψη.

• Η ανάλυση σύστασης σώματος είναι ζωτικής σημασίας για την παρακολούθηση της ανάπτυξης.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, κατά τη γέννηση και κατά τη διάρκεια των πρώτων ημερών ζωής, οι ανθρωπομετρίες είναι απαραίτητες για την παρακολούθηση της ανάπτυξης του παιδιού. Επιπρόσθετα, η κατανόηση των αλλαγών στη σύνθεση του σώματος που συμβαίνουν κατά τα πρώτα χρόνια της ηλικίας και πώς αυτές συνδέονται μεταξύ τους, μπορεί να βοηθήσει στη διαμόρφωση τεκμηριωμένων πρακτικών για την παιδική ηλικία.

• Αποκλειστικός θηλασμός για τους πρώτους 6 μήνες.

Η πλειοψηφία των ερευνητικών δεδομένων δείχνει ότι ο θηλασμός σχετίζεται με ένα μέτριο αλλά σταθερά προστατευτικό αποτέλεσμα κατά της μεταγενέστερης παχυσαρκίας. Η σχέση αυτή φαίνεται να αποδίδεται στο γεγονός ότι ο θηλασμός, σε σύγκριση με τις βρεφικές φόρμουλες, προωθεί περισσότερο την απόκριση στο αίσθημα της πείνας και του κορεσμού, επιτρέποντας έτσι στο βρέφος να έχει μεγαλύτερη αυτορύθμιση της ενεργειακής πρόσληψης.

• Επιλογή της κατάλληλης χρονικής περιόδου για την εισαγωγή στερεών τροφών.

Η εισαγωγή τροφών πρέπει να ξεκινά στους πρώτους 4-6 μήνες της ζωής. Τους πρώτους 12 μήνες, το μητρικό γάλα ή η βρεφική φόρμουλα αποτελούν την κύρια συνιστώμενη πηγή ενέργειας, ενώ το αγελαδινό γάλα πρέπει να αποφεύγεται μέχρι την ηλικία αυτή.

• Η εισαγωγή φρούτων και λαχανικών πρέπει να ξεκινά νωρίς.

Η ποικιλία μέσα στην ημέρα αλλά και σε κάθε γεύμα, καθώς και η επανειλημμένη έκθεση σε τροφές μέχρι και οκτώ φορές, είναι αποτελεσματικές στρατηγικές για την αύξηση της αποδοχής των τροφίμων που δε γίνονται δεκτά στην αρχή. Προσοχή όμως, προσθήκη ζάχαρης, αλατιού ή υγρών με ζάχαρη πρέπει να αποφεύγεται τουλάχιστον έως τον πρώτο χρόνο!

• Σεβάσου την όρεξη του παιδιού.

Προσάρμοσε τη μερίδα του φαγητού στην ηλικία και τις ανάγκες του παιδιού σου και μην χρησιμοποιείς τα τρόφιμα ως ανταμοιβή για την καλή συμπεριφορά. Ακόμη, απόφυγε τις πρακτικές των παλαιότερων εποχών,  όπως «καθάρισε το πιάτο» ή «η τελευταία μπουκιά είναι η δύναμή σου, μη την αφήνεις».

• Περιόρισε την πρόσληψη ζωικών πρωτεϊνών.

Ο περιορισμός των πηγών ζωικής πρωτεΐνης στη μικρή αυτή ηλικία είναι απαραίτητος για να μειωθεί ο κίνδυνος της πρώιμης εμφάνισης χαμηλού σωματικού βάρους σε σχέση με το ύψος (κατώτατου ΔΜΣ) και της απότομης αύξησής του στη συνέχεια (adiposity rebound). Προς αυτή την κατεύθυνση, το ειδικά παρασκευασμένο γάλα για παιδιά ηλικίας 1-3 ετών θα πρέπει να προτιμάται έναντι του αγελαδινού, προκειμένου να περιοριστεί η πρόσληψη πρωτεΐνης και να καλυφθούν οι ανάγκες σε βασικά λιπαρά οξέα και σίδηρο.

• Πρόσληψη επαρκούς ποσότητας και «καλής» ποιότητας λίπους.

Η πρόσληψη επαρκούς ποσότητας σε απαραίτητα λιπαρά οξέα πρέπει να προωθείται. Τα λιπαρά αυτά είναι απαραίτητα για τη βέλτιστη ανάπτυξη του εγκεφάλου και των ματιών, ειδικά τα δύο πρώτα χρόνια ζωής. Τα χαμηλά σε λιπαρά προϊόντα καλό είναι να αποφεύγονται από την περίοδο του απογαλακτισμού και μετά, καθώς μπορεί περιέχουν περισσότερη ζάχαρη ή λιγότερες βιταμίνες.

• Οι γονείς πρέπει να είναι καλά πρότυπα.

Οι γονείς πρέπει να αποτελούν πρότυπα για τη σίτιση των παιδιών τους. Φρόντισε λοιπόν να μετατρέπεις κάθε γεύμα σε μια ευχάριστη εμπειρία με την οικογένεια, σεβόμενος/ η την όρεξη του παιδιού και τις ειδικές διατροφικές του ανάγκες του, διατηρώντας παράλληλα την τηλεόραση και όλες τις άλλες οθόνες απενεργοποιημένες κατά τη διάρκεια των γευμάτων.

• Προώθηση της σωματικής δραστηριότητας και του επαρκούς ύπνου.

Προληπτικές παρεμβάσεις που στοχεύουν στην προαγωγή της σωματικής δραστηριότητας από τα πρώτα κιόλας χρόνια είναι ζωτικής σημασίας για την προάσπιση της υγείας στην παιδική ηλικία και την πρόληψη χρόνιων ασθενειών στη μετέπειτα ζωή. Οι προληπτικές παρεμβάσεις που στοχεύουν στην επάρκεια του ύπνου πρέπει επίσης να προωθούνται, καθώς η μικρή διάρκεια του ύπνου μπορεί να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας.

Συμπερασματικά

Η παχυσαρκία αποτελεί μια πολυπαραγοντική νόσο με βιολογικές και κοινωνικές προεκτάσεις που μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε στάδιο ζωής, ακόμη και στα πρώτα χρόνια. Οι πρώτες 1000 ημέρες της ζωής, αποτελούν την πιο σημαντική και κρίσιμη περίοδο για την ανάπτυξη. Επομένως, η εφαρμογή κατάλληλων πρακτικών κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία για την πρόληψη της παχυσαρκίας και των συνοδών της προβλημάτων. Οι δέκα παραπάνω προτάσεις έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζουν θετικά την ομαλή ανάπτυξη και τη λειτουργία των ιστών του ανθρώπινου σώματος, περιορίζοντας τον κίνδυνο παχυσαρκίας. Θέσε λοιπόν τα θεμέλια για την υγιή ανάπτυξη του παιδιού σου από την περίοδο της σύλληψης κιόλας ώστε αυτό να απολαύσει τους καρπούς της προσπάθειάς σου σε όλη του τη ζωή!

Γράφει η Χριστίνα – Πωλίνα Λαμπρινού.

Αυτό το άρθρο αποτελεί μέρος του περιεχομένου που έχει δημοσιευτεί στο medNutrition.