Τα τελευταία χρόνια, παρατηρούμε ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη διατροφή και την επίδρασή της στην υγεία. Σε αυτό το πλαίσιο, περιλαμβάνεται και το ενδιαφέρον για τα “Light τρόφιμα” τα οποία έχουν κερδίσει δημοτικότητα μεταξύ των ανθρώπων που στοχεύουν να ελέγξουν το βάρος τους ή να βελτιώσουν τις διατροφικές τους συνήθειες. Αυτά τα τρόφιμα συνήθως περιλαμβάνουν επιλογές με λιγότερες θερμίδες, λίπη, σάκχαρα ή άλλα συστατικά, πάντα σε σύγκριση με τις τυπικές τους εκδοχές. Ενώ μπορούν να παρέχουν αρκετά πλεονεκτήματα, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε ποιος μπορεί να ωφεληθεί από αυτά, αλλά και τα πιθανά μειονεκτήματα που μπορεί να υπάρχουν από τα πρόσθετα πoυ χρησιμοποιούνται στην παρασκευή τους.

Ποια τρόφιμα θεωρούνται light ή «ελαφριά»;

Τα “ελαφριά” προϊόντα αναφέρονται συνήθως σε τρόφιμα ή ποτά που έχουν υποστεί κάποια επεξεργασία για τη μείωση συγκεκριμένων συστατικών όπως θερμίδες, λίπος, ζάχαρη ή νάτριο σε σύγκριση με τα κανονικά ή «πλήρη» αντίστοιχα προϊόντα.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή επιτροπή, για να χαρακτηριστεί ένα τρόφιμo ως light ή ελαφρύ πρέπει να έχει μειωθεί η περιεκτικότητά του στα αντίστοιχα θρεπτικά συστατικά τουλάχιστον 30% σε σύγκριση με ένα παρόμοιο προϊόν, εκτός από τα μικροθρεπτικά συστατικά, όπου είναι αποδεκτή διαφορά 10% στις τιμές αναφοράς όπως ορίζονται στην οδηγία 90/496/ΕΟΚ, και για το νάτριο ή την ισοδύναμη τιμή για το αλάτι, όπου είναι αποδεκτή διαφορά 25%.

Παρατηρήσεις σχετικά με τη θρεπτική αξία:

Αν και τα ελαφριά προϊόντα έχουν οφέλη, μπορεί να μην είναι ιδανικά για όλους. Όταν επιλέγεις ένα light προϊόν, καλό είναι να λάβεις υπόψιν σου τα παρακάτω:

Τεχνητά γλυκαντικά

Χρησιμοποιούνται για την αντικατάσταση της ζάχαρης σε ελαφριά προϊόντα. Παρόλο που μειώνουν σημαντικά τις θερμίδες του προϊόντος, μπορεί να επηρεάσουν τις γαστρεντερικές λειτουργίες, ενώ πρόσφατες μελέτες τα συσχετίζουν με καρδιαγγειακούς κινδύνους και διαβήτη. Όσον αφορά στις τελευταίες μελέτες που χαρακτήρισαν την ασπαρτάμη ως «πιθανώς καρκινογόνο τρόφιμο», είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι η ποσότητα που θεωρείται μη ασφαλής αντιστοιχεί σε 9-14 κουτάκια αναψυκτικού την ημέρα. Για τους παραπάνω λόγους, καλό είναι η κατανάλωση τους να μην αποτελεί καθημερινή συνήθεια, αλλά η χρήση τους να είναι περιστασιακή στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής.

Συντηρητικά

Τα ελαφριά προϊόντα συχνά περιέχουν συντηρητικά όπως θειώδη ή βενζοϊκά για να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής τους. Αν και τα συντηρητικά υπόκεινται σε ελέγχους ως προς την ασφάλεια τους, είναι σημαντικό για άτομα με ευαισθησία ή αλλεργίες να γνωρίζουν την παρουσία τους σε ένα προϊόν, διαβάζοντας τη διατροφική ετικέτα.

Νάτριο

Ορισμένα ελαφριά προϊόντα μπορεί να έχουν υψηλότερα επίπεδα νατρίου μέσω της προσθήκης αλατιού για πιο έντονη γεύση αλλά και την αύξηση της διάρκειας ζωής τους, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τα άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση ή προβλήματα στους νεφρούς. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι τα ελαφριά τυριά, στα οποία συχνά αφαιρείται λίπος αλλά προστίθεται αλάτι.

Διατροφική αξία

Ακόμα κι αν ένα προϊόν πληρεί τις αρχικές σου απαιτήσεις, όπως για παράδειγμα λιγότερες θερμίδες ή λίπος, βεβαιώσου ότι εξακολουθεί να προσφέρει τα βασικά θρεπτικά συστατικά που αντιπροσωπεύουν το κλασικό προϊόν, όπως βιταμίνες, μέταλλα και επαρκή πρωτεΐνη. Για παράδειγμα, όταν αφαιρούνται πλήρως τα λιπαρά από τα γαλακτοκομικά προϊόντα χάνουν και τις λιποδιαλυτές τους βιταμίνες.

Παραδείγματα προιόντων με αμφιλεγόμενη διατροφική αξία

Επιδόρπιο γιαουρτιού

Παρόλο που το κλασικό γιαούρτι αποτελεί μία εξαιρετικά υγιεινή επιλογή, το επιδόρπιο γιαουρτιού παρόλο που έχει χαμηλά λιπαρά, έχει επιπλέον γλυκαντικά και βελτιωτικά γεύσης, τα οποία μειώνουν τη θρεπτική του αξία.

Light αναψυκτικά και μη ανθρακούχα ροφήματα

Τα αναψυκτικά κυκλοφορούν σε δύο εκδοχές, είτε με λιγότερη ζάχαρη, είτε με μηδενική όπου για τη γλυκιά γεύση έχουν χρησιμοποιηθεί γλυκαντικά. Παρόλο που έχουν μειωμένες ή καθόλου θερμίδες και η κατανάλωσή τους συνήθως δεν επηρεάζει το βάρος, γνωρίζουμε ότι θρεπτικά, δεν αποτελούν τις καλύτερες επιλογές για την εντερική υγεία και η κατανάλωσή τους θα πρέπει να είναι περιστασιακή.

Κρύο τσάι χωρίς ζάχαρη

Ομοίως με τα αναψυκτικά, το συσκευασμένο κρύο τσάι χωρίς ζάχαρη, περιέχει ελάχιστες ή καθόλου θερμίδες, όμως ταυτόχρονα, ανάλογα με τον κατασκευαστή του μπορεί να περιέχει γλυκαντικά, πρόσθετα όπως χρώμα, άρωμα και τεχνητές γεύσεις, συστατικά που μειώνουν την τελική διατροφική του αξία.

Ζελέ χωρίς ζάχαρη

Έχει ελάχιστες θερμίδες και μπορεί να αποτελέσει μια καλή επιλογή για επιδόρπιο στην προσπάθεια μείωσης του βάρους αλλά και για τα άτομα με διαβήτη. Ωστόσο, περιέχει γλυκαντικά, τα οποία όπως προαναφέρθηκε, σε μακροχρόνια χρήση ενέχουν κινδύνους για την υγεία.

Κρέμα γάλακτος, μαγιονέζα και πολύ λιπαρά τυριά

Αν και οι light εκδοχές τους έχουν λιγότερο λίπος από τα κανονικά προϊόντα, παραμένουν τρόφιμα υψηλά σε θερμίδες και θα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο και πάντα ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής, ενώ προσοχή πρέπει να δίνεται επίσης στην ποσότητα αλατιού που περιέχουν.

Ποιος μπορεί να επωφεληθεί από τα light προϊόντα;

1. Άτομα με στόχο τη μείωση ή διατήρηση βάρους, καθώς είναι ένας τρόπος να απολαμβάνεις τα αγαπημένα σου τρόφιμα με λιγότερες θερμίδες.

2. Άτομα με χρόνιες παθήσεις: σε παθήσεις όπως ο διαβήτης, οι διαταραχές λιπιδίων και τα καρδιαγγειακά νοσήματα, όπου απαιτούνται ειδικές συστάσεις ως προς την πρόσληψη λιπαρών και ζάχαρης, τα προϊόντα αυτά είναι εξαιρετικά χρήσιμα για να μπορούν οι ασθενείς να απολαμβάνουν τα αγαπημένα τους φαγητά με ασφάλεια.

3. Άτομα που ακολουθούν υγιεινό πρότυπο διατροφής : Οι καταναλωτές που εστιάζουν στη συνολική υγεία μέσω της διατροφής τους, μπορούν να επιλέγουν τα light προϊόντα, για να υποστηρίξουν τους διατροφικούς τους στόχους χωρίς να θυσιάζουν τη γεύση.

Συμπερασματικά

Η επιλογή light ή «ελαφριών» προϊόντων μπορεί να βοηθήσει στους διατροφικούς σου στόχους, όμως είναι σημαντικό να λάβεις υπόψη σου και τις υπόλοιπες παραμέτρους εκτός από τη μείωση των θερμίδων, της ζάχαρης και των λιπαρών. Η ανάγνωση της διατροφικής ετικέτας θα σε βοηθήσει να κάνεις την καλύτερη επιλογή βασισμένη στις ανάγκες σου.

Γράφει η Βίκη Κεραμίδα