Η αξία του μητρικού θηλασμού αναδεικνύεται όλο και περισσότερο, καθώς αποτελεί την ιδανική τροφή για το βρέφος, ενώ έχει πολλαπλά οφέλη τόσο για το βρέφος όσο και για τη μητέρα.

Ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός συστήνεται για τους πρώτους 6 μήνες, όπου ξεκινάει η εισαγωγή των τροφών.

Πιο συγκεκριμένα, το μητρικό γάλα είναι περισσότερο εύπεπτο, λόγω της μικρότερης περιεκτικότητας του σε καζεΐνη και πρωτεΐνη. Επιπλέον, έρευνες δείχνουν ότι τα βρέφη που θηλάζουν εμφανίζουν λιγότερο συχνά λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και διάρροια. Αναφορικά με τα πλεονεκτήματα που προσφέρει στη μητέρα, πέρα από τα συναισθηματικά και τα οικονομικά, ο θηλασμός συνδέεται με:

• γρηγορότερη συστολή της μήτρας και μειωμένη αιμορραγία μετά τον τοκετό
• ταχύτερη μείωση του βάρους μετά τον τοκετό
• και χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών

Ωστόσο, βασική προϋπόθεση για την υποστήριξη επαρκούς παραγωγής γάλακτος και την κάλυψη των διατροφικών αναγκών και των δύο αποτελεί η κατάλληλη διατροφή της θηλάζουσας. Αυτή περιλαμβάνει την κατανάλωση ποικιλίας θρεπτικών τροφών και ταυτόχρονα τον περιορισμό ορισμένων τροφίμων και ουσιών τα οποία μπορούν να μεταβάλλουν την σύσταση του γάλακτος και κατ’ επέκταση να επηρεάσουν δυσμενώς το βρέφος.

Διατροφικές συστάσεις για την περίοδο του Θηλασμού

Οι μητέρες που θηλάζουν έχουν αυξημένες ανάγκες σε ενέργεια, πρωτεΐνες, υγρά, ασβέστιο, βιταμίνη D, σίδηρο, φολικό οξύ και ω-3 λιπαρά οξέα. Βάσει αυτών των αναγκών οι διατροφικές συστάσεις διαμορφώνονται ανάλογα με το είδος του μητρικού θηλασμού (αποκλειστικός ή μη) και συνοψίζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

Στις περιπτώσεις που η διατροφική πρόσληψη κρίνεται ανεπαρκής για κάποιο βασικό θρεπτικό συστατικό συνιστάται η συμπληρωματική του λήψη βάσει των οδηγιών του κατάλληλου επαγγελματία υγείας.
Αναφορικά με την αύξηση της παραγόμενης ποσότητα γάλακτος, δε χρειάζεται η κατανάλωση συγκεκριμένων φαγητών. Αντιθέτως, οι θηλαστικές κινήσεις του βρέφους είναι αυτές που δίνουν το σήμα για την παραγωγή γάλακτος.

Φαίνεται ότι η ποικιλία τροφών στη διατροφή μιας θηλάζουσας μητέρας οδηγεί στην έκθεση του παιδιού σε ποικιλία γεύσεων. Ως αποτέλεσμα γίνεται πιο εύκολη η μετάβαση στις στερεές τροφές και αυξάνεται η πιθανότητα αποδοχής τους από το βρέφος.

Ποια τρόφιμα πρέπει να αποφεύγονται κατά την περίοδο του θηλασμού;

Κατά τη διάρκεια της γαλουχίας πρέπει να αποφεύγονται τα παρακάτω τρόφιμα:

• Ξιφίας, καρχαρίας, σκουμπρί, τόνος και σολομός. Τα συγκεκριμένα ψάρια έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε υδράργυρο, ένα βαρύ μέταλλο επιβλαβές για το αναπτυσσόμενο νευρικό σύστημα του βρέφους.
• Υπερκατανάλωση αλλαντικών, καθώς είναι πλούσια σε αλάτι και νιτρικά άλατα.
• Υποκατάστατα ζάχαρης. Ακόμη και εκείνα που θεωρούνται ασφαλή κατά την περίοδο της γαλουχίας (όπως η σουκραλόζη και οι γλυκοζίτες στεβιόλης) είναι σημαντικό να χρησιμοποιούνται με μέτρο και σύνεση.
• Σόγια, λόγω της παρουσία φυτοοιστρογόνων. Καθώς η έρευνα για την επίδρασή τους κατά τη διάρκεια του θηλασμού είναι περιορισμένη συστήνεται η αποφυγή ή ο περιορισμός κατανάλωσης προϊόντων σόγιας στη γαλουχία.
• Αλκοόλ. Η αλκοόλη μπορεί να περάσει στο μητρικό γάλα και να επηρεάσει το μωρό. Συνεπώς, συνιστάται ο περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ και η αποφυγή του θηλασμού για 2-3 ώρες μετά την κατανάλωση αλκοολούχου ποτού.
• Κονσερβοποιημένα τρόφιμα. Μερικά από αυτά μπορεί να περιέχουν δισφαινόλη Α (BPA). Η BPA έχει συσχετιστεί με πιθανές ανησυχίες για την υγεία, γι’ αυτό και έχει απαγορευτεί σε σκεύη ταΐσματος όπως μπιμπερό, πιάτα και μαχαιροπήρουνα.
• Υπερκατανάλωση καφέ και καφεϊνούχων ποτών. Ασφαλής θεωρείται για το διάστημα της γαλουχίας η κατανάλωση καφεΐνης έως 200 mg καφεΐνης την ημέρα, που αντιστοιχεί σε 2 δόσεις καφέ ή έναν διπλό εσπρέσο.

Ποια τρόφιμα συνδέονται με τους κολικούς κατά τον θηλασμό;

Το πιθανό αντίκτυπο της διατροφής μιας θηλάζουσας μητέρας στους κολικούς του βρέφους της βρίσκεται ακόμα υπό διερεύνηση. Ορισμένες τροφές που ευνοούν την παραγωγή αερίων στη μητέρα μπορεί θεωρητικά να οδηγήσουν σε περισσότερα αέρια στο πεπτικό σύστημα του μωρού, προκαλώντας συμπτώματα που μοιάζουν με κολικούς. Στα τρόφιμα αυτά ανήκουν τα όσπρια και τα λαχανικά, ιδιαίτερα τα σταυρανθή όπως το λάχανο, το μπρόκολο, το κουνουπίδι και τα λαχανάκια Βρυξελλών. Επομένως, αν παρατηρηθούν ενοχλήσεις, όπως κολικοί, συστήνεται η δοκιμή του περιορισμού για λίγο χρονικό διάστημα των παραπάνω τροφών καθώς και των καρυκευμάτων. Ωστόσο, επειδή οι ενδείξεις για τον περιορισμό των συγκεκριμένων κατηγοριών τροφών δεν είναι ισχυρές, η αποφυγή τους προτείνεται εμπειρικά αναλόγως με τα συμπτώματα.

Συμπερασματικά

Ο μητρικός θηλασμός, αποτελεί ένα όμορφο γεμάτο συναισθήματα στάδιο στη ζωή μιας γυναίκας. Κατά τη διάρκειά του οι διατροφικές απαιτήσεις, διαφοροποιούνται όσον αφορά την ενεργειακή πρόσληψη, τα μακροθρεπτικά και τα μικροθρεπτικά συστατικά. Μία σωστή, ισορροπημένη και ποικίλη διατροφή μπορεί να καλύψει αυτές τις ανάγκες και να διασφαλίσει την υγείας της θηλάζουσας και του μωρού της. Ακόμη, η μητέρα μέσω της γαλουχίας έχει το μεγάλο πλεονέκτημα να εξοικειώσει το μωρό της με μια μεγάλη ποικιλία γεύσεων μέσω του γάλακτος και να του γνωρίσει έτσι τις διατροφικές συνήθειες της οικογένειας και του πολιτισμού τους. Επομένως αν είσαι θηλάζουσα μητέρα έχεις έναν λόγο παραπάνω να περιλαμβάνεις στη διατροφή σου ακόμη κι έντονες γεύσεις.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι οι αντιδράσεις στα τρόφιμα μπορεί να ποικίλλουν, από βρέφος σε βρέφος. Ως εκ τούτου, θα χρειαστεί να προσαρμόσεις τη διατροφή σου αναλόγως μόνο αν παρατηρηθεί κατ’ επανάληψη εμφάνιση συμπτωμάτων.

Γράφει η Χριστίνα-Πωλίνα Λαμπρινού