Καθημερινά, οι περισσότεροι από εμάς χάνουμε περίπου 50 με 100 τρίχες, μια αμελητέα ποσότητα σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των τριχών στο τριχωτό της κεφαλής. Ωστόσο, ανησυχία προκύπτει όταν το πλήθος των τριχών που χάνονται είναι μεγαλύτερο από των νέων που αναπτύσσονται με αποτέλεσμα την εμφάνιση αραίωσης. Η τριχόπτωση αποτελεί ένα κοινό πρόβλημα για άνδρες και γυναίκες με σημαντικές προεκτάσεις. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους τα μαλλιά μπορεί να πέσουν, να γίνουν λεπτά ή να σταματήσουν να δείχνουν υγιή. Τι προκαλεί την τριχόπτωση; Μπορεί η διατροφή να κάνει τα μαλλιά σου πλούσια και δυνατά; Συνέχισε να διαβάζεις για να μάθεις τις απαντήσεις σε αυτά και άλλα ερωτήματα που ενδεχομένως έχεις.
Τι προκαλεί την Τριχόπτωση;
Οι λόγοι για την απώλεια μαλλιών τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες ποικίλλουν. Οι πιο κοινοί προδιαθεσικοί παράγοντες και για τα δύο φύλα είναι οι παρακάτω.
-
Ορμονική ανισορροπία
Οι ορμόνες ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για πολλούς τύπους τριχόπτωσης, ιδιαίτερα για την ανδρική και γυναικεία ανδρογενετική αλωπεκία (Androgenetic alopecia, AGA) ή κοινώς φαλάκρα, την απώλεια μαλλιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά την εμμηνόπαυση.
-
Ιατρικές παθήσεις και ασθένειες
Προβλήματα όπως η θυρεοειδοπάθεια, η λοίμωξη του τριχωτού της κεφαλής και άλλες δερματικές διαταραχές, μπορούν να προκαλέσουν τριχόπτωση. Ωστόσο, με την αντιμετώπιση του υποκείμενου αιτίου τα μαλλιά αναπτύσσονται και πάλι. Επίσης, υπάρχει ένας ακόμη τύπος τριχόπτωσης, η γυροειδής αλωπεκία (Alopecia areata, AA) η οποία εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον θύλακα της τρίχας.
-
Φαρμακευτική αγωγή
Το τριχωτό της κεφαλής επηρεάζεται συχνά από φάρμακα που χορηγούνται για τη θεραπεία διάφορων καταστάσεων όπως τα καρδιακά προβλήματα, ο καρκίνος, η κατάθλιψη, η αρθρίτιδα και η υπέρταση. Αυτός ο τύπος τριχόπτωσης είναι συνήθως προσωρινός.
-
Κληρονομικότητα
Η ανδρική και γυναικεία ανδρογενετική αλωπεκία (AGA) παρουσιάζεται συχνά σε άτομα με αυξημένα επίπεδα διυδροτεστοστερόνης (DHT), μιας ορμόνης παρόμοια με την τεστοστερόνη και αποτελεί ένα κληρονομικό πρόβλημα.
-
Άγχος
Το χρόνιο στρες έχει αποδειχθεί ότι συνδέεται με την αραίωση και την απώλεια μαλλιών, καθώς διαταράσσει τον κύκλο ανάπτυξης της τρίχας ο οποίος περιλαμβάνει τα ακόλουθα τρία στάδια: αναγένεση (αύξηση), καταγένεση (ηρεμία) και τελογένεση (απόπτωση). Πιο συγκεκριμένα, το άγχος παρατείνει το τελευταίο στάδιο προωθώντας την πτώση των τριχών. Το είδος αυτός τριχόπτωσης αποκαλείται διάχυτη αλωπεκία (telogen effluvium, ΤΕ).
-
Έλλειψη πρωτεΐνης
Το 91% περίπου των δομικών συστατικών μιας τρίχας είναι πρωτεΐνη και συγκεκριμένα η κερατίνη. Κάθε πρωτεΐνη αποτελείται από μακριές αλυσίδες αμινοξέων. Οι αλυσίδες της κερατίνης περιέχουν κυρίως μεθειονίνη και κυστεΐνη και βρίσκονται στο μεσαίο τμήμα των τριχών. Ως εκ τούτου, μια δίαιτα φτωχή σε πρωτεΐνες που αποτελούν την πηγή των δύο αυτών αμινοξέων μπορεί να οδηγήσει στην αποδυνάμωση των μαλλιών και να σταματήσει την ανάπτυξή τους.
-
Ανεπάρκεια θρεπτικών συστατικών
Ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητα μέταλλα για την ανάπτυξη των θυλάκων των τριχών. Η έλλειψη έστω του ενός από τα δύο αυτά μέταλλα, όπως στην αναιμία, μπορεί να οδηγήσει σε πιο αδύναμα και λεπτά μαλλιά.
Πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις την Τριχόπτωση;
Φαρμακευτική αγωγή
Υπάρχουν συγκεκριμένα σκευάσματα και φαρμακευτικά σχήματα που συστήνονται από τους δερματολόγους για την αντιμετώπιση των κοινών τύπων τριχόπτωσης. Ωστόσο, αυτές οι θεραπείες δεν είναι πάντα επιτυχείς, ενώ συχνά τα αποτελέσματα είναι παροδικά όσο διαρκεί και η λήψη τους. Στις μέρες μας επίσης, σημαντική πρόοδο έχει σημειώσει η επιστήμη στη μεταμόσχευση μαλλιών, η οποία θεωρείται η πλέον αποτελεσματική μέθοδος για την αποκατάσταση του τριχωτού της κεφαλής.
Διατροφή
Μια άλλη επιλογή που αξίζει να εξετάσεις κατά την αντιμετώπιση της τριχόπτωσης είναι η διατροφή. Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι μια δίαιτα πλούσια σε συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά μπορεί να ενισχύσει τα νέα μαλλιά και να βοηθήσει στην πρόληψη της αποδυνάμωσης και απώλειάς τους. Η αποτελεσματικότητα μιας διατροφής ειδικά σχεδιασμένης για να προσφέρει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά είναι πολύτιμη για την καταπολέμηση της τριχόπτωσης που οφείλεται σε παράγοντες όπως η ανεπαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών, οι διατροφικές διαταραχές και η ασιτία.
Συμπληρώματα διατροφής
Η τριχόπτωση είναι ένα κοινό πρόβλημα που μπορεί να βελτιωθεί με τη χρήση συμπληρωμάτων βιταμινών και μετάλλων, η οποία αποτελεί μια σχετικά οικονομική και εύκολα προσβάσιμη λύση. Με βάση πρόσφατη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας προέκυψαν τα ακόλουθα αποτελέσματα ανά τύπο τριχόπτωσης:
- για την ανδρογενετική (AGA) και τη διάχυτη (TE) αλωπεκία αποτελεσματική φαίνεται η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D. Εξίσου βοηθητική είναι η αναπλήρωση των χαμηλών αποθηκών σιδήρου με τη λήψη συμπληρωμάτων συνδυαστικά με επαρκή πρόσληψη βιταμίνης C. Από την άλλη, η υπερπρόσληψη βιταμίνης Α μπορεί να συμβάλλει στην τριχόπτωση. Το αντίστοιχο ισχύει για την υπερπρόσληψη σεληνίου, αν και απαιτούνται περισσότερες μελέτες για την επιβεβαίωση αυτής της σχέσης.
- για τη γυροειδή αλωπεκία (AA) η βιταμίνη D πρέπει να ληφθεί ως συμπλήρωμα εάν τα επίπεδά της είναι χαμηλά. Ωστόσο, περισσότερες μελέτες απαιτούνται για τον προσδιορισμό της επίδρασης της συμπληρωματικής λήψης σιδήρου και ψευδαργύρου σε ασθενείς με ΑΑ. Σχετικά με τη βιταμίνη Β12 και το φυλλικό οξύ τα υπάρχοντα δεδομένα δεν επαρκούν για την εξαγωγή συστάσεων για τη συμπληρωματική λήψη τους, ενώ τα υπάρχοντα δεδομένα δεν υποστηρίζουν τη λήψη συμπληρώματος βιοτίνης ούτε σεληνίου.
- για το πρώορο γκριζάρισμα των μαλλιών κατά την παιδική ηλικία ή στις αρχές της ενηλικίωσης, η συμπληρωματική χορήγηση βιταμινών και ανόργανων συστατικών όπως ο σίδηρος, η βιταμίνη D, το φυλλικό οξύ, η βιταμίνη Β12 και το σελήνιο- όταν βρίσκονται σε ανεπάρκεια- μπορούν να βελτιώσουν και να μειώσουν το φαινόμενο.
Διατροφή για υγιή μαλλιά
Η ισορροπημένη διατροφή είναι το κλειδί για έναν υγιή οργανισμό που περιλαμβάνει δυνατά και πλούσια μαλλιά. Ακολουθούν κάποια θρεπτικά συστατικά, η εξασφάλιση των οποίων από την τροφή θα σε βοηθήσει να αντιμετωπίσεις πιθανές διατροφικές ελλείψεις που σχετίζονται με την εμφάνιση αραίωσης στα μαλλιά σου.
Πρωτεΐνες
Όπως είδαμε οι πρωτεΐνες αποτελούν το βασικό δομικό συστατικό των μαλλιών σου. Έτσι η επαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών από τις τροφές θεωρείται απαραίτητη για την εξασφάλιση των απαραίτητων αμινοξέων για τη διατήρηση της υγείας των μαλλιών. Φρόντισε λοιπόν να καταναλώνεις τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες όπως:
- Αυγά
- Γαλακτοκομικά προϊόντα
- Κοτόπουλο
- Λιπαρά ψάρια
- Όσπρια
- Ξηροί καρποί
Βιταμίνες του συμπλέγματος Β
Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β όπως η βιοτίνη, το φυλλικό οξύ και η Β12 συμβάλλουν στην ανάπτυξη, την πρόληψη της ξηρότητας και τη βελτίωση της ελαστικότητας του δέρματος που κάνει το τριχωτό της κεφαλής υγιές. Παράλληλα, μερικές από αυτές (Β6,Β9 και Β12) συμμετέχουν στο αιμοποιητικό σύστημα, οπότε έμμεσα υποστηρίζουν τη συνεχή αιμάτωση των θυλάκων των τριχών που κάνει τα μαλλιά δυνατά. Παρακάτω είναι διαθέσιμες οι διατροφικές τους πηγές:
Θρεπτικό συστατικό | Τρόφιμα |
---|---|
Β1 (θειαμίνη) |
|
Β2 (ριβοφλαβίνη) |
|
Β3 (νιασίνη) |
|
Β5 (παντοθενικό οξύ) |
|
Β6 (πυριδοξίνη) |
|
Β7 (βιοτίνη) |
|
Β9 (φυλλικό οξύ) |
|
Β12 (κοβαλαμίνη) |
|
Βιταμίνη C
Η βιταμίνη C συμμετέχει στο σχηματισμό του κολλαγόνου, γεγονός που την καθιστά ιδιαίτερα ευεργετική για την ενίσχυση της κυκλοφορίας στο τριχωτό της κεφαλής και την υποστήριξη των αιμοφόρων αγγείων που τροφοδοτούν τους θύλακες. Η έλλειψη βιταμίνης C μπορεί να οδηγήσει σε εύθραυστα μαλλιά. Θα βρεις τη βιταμίνη C στις παρακάτω τροφές:
- εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λάιμ, λεμόνια, γκρέιπφρουτ)
- πιπεριές
- μπρόκολο
- γλυκοπατάτες
- πατάτες
- ακτινίδια
- λαχανάκια Βρυξελλών
Βιταμίνη Ε
Η βιταμίνη Ε με την ισχυρή λιποδιαλυτή αντιοξειδωτική της δράση εμποδίζει το σχηματισμό ελεύθερων ριζών προστατεύοντας τις κυτταρικές μεμβράνες των θυλάκων. Έτσι συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας των μαλλιών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Η βιταμίνη Ε βρίσκεται σε μεγάλη περιεκτικότητα στις τροφές που ακολουθούν:
- φυτικά λίπη (π.χ. ελαιόλαδο, ηλιέλαιο κλπ)
- ξηροί καρποί και σπόροι
- πράσινα φυλλώδη λαχανικά
- ψάρια
Σίδηρος
Ο σίδηρος βοηθά στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, τα οποία μεταφέρουν οξυγόνο στους ιστούς του σώματος. Χωρίς επαρκές οξυγόνο, η ικανότητα του βολβού της τρίχας να δημιουργήσει νέα κύτταρα μειώνεται και η ανάπτυξη ανάπτυξη νέων μαλλιών επιβραδύνεται. Τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι:
- συκώτι
- κόκκινο κρέας
- πουλερικά (σκούρο κρέας)
- ψάρια και θαλασσινά (κυρίως μύδια, στρείδια, χταπόδι)
- πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως σπανάκι
- όσπρια όπως φασόλια και φακές
- αποξηραμένα φρούτα
- ξηροί καρποί
- εμπλουτισμένα δημητριακά ολικής άλεσης
Ψευδάργυρος
Ο ψευδάργυρος διαδαδραμτίζει σημαντικό ρόλο στον αθρώπινο μεταβολισμό καθώς είναι απαραίτητος για τη σύνθεση του DNA και RNA. Επιπλέον, νέες µελέτες υποδεικνύουν ότι συμμετέχει και στη σύνθεση της κερατίνης, της βασικής πρωτεΐνης των μαλλιών σου. Για να αυξήσεις την πρόσληψη ψευδαργύρου από την τροφή μπορείς να συμπεριλάβεις τα ακόλουθα τρόφιμα στο διαιτολόγιό σου:
- συκώτι
- κρέας
- θαλασσινά (κυρίως τα στρείδια)
- αυγά
- όσπρια
- ολικής άλεσης δημητριακά
Συμπερασματικά
Η τριχόπτωση είναι ένα κοινό πρόβλημα, τα αίτια του οποίου ποικίλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η διαχείριση του stress και η λήψη φαρμακευτικής αγωγής προτείνονται για την αντιμετώπιση της αραίωσης των μαλλιών. Ταυτόχρονα μια ισορροπημένη διατροφή με ποικιλία τροφών και θρεπτικών συστατικών μπορεί να σε βοηθήσει να καλύψεις διατροφικές ελλείψεις αυξάνοντας την πιθανότητα να διατηρήσεις τα μαλλιά σου υγιή και δυνατά. Εάν χρειάζεσαι βοήθεια στην οργάνωση της διατροφής σου, συμβουλεύσου έναν επαγγελματία διαιτολόγο- διατροφολόγο, ο οποίος θα αξιολογήσει τις ανάγκες σου και θα διαμορφώσει ένα πλούσιο διαιτολόγιο σε όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεσαι, σύμφωνα με τις επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες.
Γράφει η Χριστίνα – Πωλίνα Λαμπρινού.
Βιβλιογραφία
- Almohanna HM, Ahmed AA, Tsatalis JP, Tosti A. The Role of Vitamins and Minerals in Hair Loss: A Review. Dermatol Ther (Heidelb). 2019 Mar;9(1):51-70 DOI: 10.1007/s13555-018-0278-6
- org. 2021. Do you have hair loss or hair shedding?. [online] Available at: <https://www.aad.org/public/diseases/hair-loss/insider/shedding> [Accessed 26 July 2021].
- Guo EL, Katta R. Diet and hair loss: effects of nutrient deficiency and supplement use. Dermatol Pract Concept. 2017 Jan 31;7(1):1-10. doi: 10.5826/dpc.0701a01. PMID: 28243487; PMCID: PMC5315033.
- National Institutes of Health (NIH). 2021. How stress causes hair loss. [online] Available at: <https://www.nih.gov/news-events/nih-research-matters/how-stress-causes-hair-loss> [Accessed 23 July 2021].
- Rushton DH. Nutritional factors and hair loss. Clin Exp Dermatol. 2002 Jul;27(5):396-404. doi: 10.1046/j.1365-2230.2002.01076.x. PMID: 12190640.
- Phillips, T. G., Slomiany, W. P., Allison, R. Hair loss: common causes and treatment. American family physician, 2017, 96.6: 371-378.