Πώς διαμορφώνει ένα παιδί τις γευστικές και διατροφικές του προτιμήσεις; Είναι μια διαδικασία που ξεκινά από πολύ νωρίς! Οι πρώιμες εμπειρίες του από τη μήτρα και τη βρεφική του ηλικία καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό τις διατροφικές του επιλογές στη μετέπειτα ζωή του. Η έγκαιρη λοιπόν έναρξη καλών πρακτικών διατροφής μπορεί να βοηθήσει το παιδί σου να αναπτύξει υγιή διατροφικά πρότυπα, τα οποία μάλιστα κατά τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του είναι ζωτικής σημασίας για την υγιή του ανάπτυξη. Παρακάτω θα μάθεις από ποιους παράγοντες επηρεάζονται οι γευστικές του προτιμήσεις και πώς διαμορφώνονται οι αρχικές εμπειρίες του, με άλλα λόγια πώς ξεκινά η διατροφική του εκπαίδευση.

Ποιοι παράγοντες καθορίζουν τις γευστικές προτιμήσεις του παιδιού σου;

Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση των προτιμήσεων και απεχθειών ενός παιδιού για συγκεκριμένες γεύσεις. Αυτοί περιλαμβάνουν:

• Εγγενείς παράγοντες
• Περιβαλλοντικές επιδράσεις
• Μάθηση
• Αλληλεπιδράσεις αυτών

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της εγγενούς προτίμησης για τη γλυκιά γεύση και της αποστροφής προς την πικρή, από τη στιγμή της γέννησης πριν ακόμη το περιβάλλον προλάβει να ασκήσει κάποια επίδραση στο βρέφος. Οι αυθόρμητες και έμφυτες αυτές τάσεις έχουν βιολογική βάση, καθώς η γλυκιά γεύση συνδέεται με τρόφιμα που αποτελούν καλή επιλογή για την πρόσληψη ενέργειας, ενώ η πικρή γεύση με επιβλαβή ή ακόμη και τοξικά τρόφιμα. Παρ’ όλα αυτά, μπορούν ακόμη και αυτές να τροποποιηθούν από εμπειρίες της προγεννητικής και μεταγεννητικής περιόδου. Παρακάτω θα δούμε πιο αναλυτικά κάποιες από αυτές τις εμπειρίες.

Προγεννητικές εμπειρίες και γεύσεις τροφίμων

Οι εμπειρίες αυτές ξεκινούν ήδη από τη μήτρα καθώς μεταδίδονται από τη διατροφή της μητέρας στο αμνιακό υγρό και μέσω αυτού στο έμβρυο. Αποτέλεσμα αυτής της προγεννητικής έκθεσης σε γεύσεις τροφίμων, είναι η αυξημένη αποδοχή και επιλογή αυτών των τροφών από το βρέφος κατά τη διάρκεια του απογαλακτισμού. Για παράδειγμα, από μελέτη φάνηκε ότι τα βρέφη των οποίων οι μητέρες κατανάλωναν χυμό καρότου, κατά τη διάρκεια του τελευταίου τριμήνου της κύησης, έδειχναν προτίμηση στη γεύση του καρότου. Αντίθετα, τα βρέφη των μητέρων που δεν κατανάλωναν καρότα ή τον χυμό τους δεν παρουσίαζαν παρόμοια προτίμηση σε αυτό το λαχανικό.

Φαίνεται λοιπόν ότι η προγεννητική εκμάθηση τροφίμων θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανάπτυξη υγιεινών διατροφικών προτιμήσεων κατά τη βρεφική και πρώιμη παιδική ηλικία.

Αν λοιπόν θέλεις το μωρό σου να δοκιμάσει πιο πρόθυμα τροφές, όπως φρούτα και λαχανικά, ώστε να τις εντάξει στις προτιμήσεις του, το πρώτο σημαντικό βήμα που έχεις να κάνεις είναι να τις καταναλώνεις κατά τη διάρκεια της κύησης! Αυτό φυσικά, δεν θα εξασφαλίσει από μόνο του ότι το παιδί σου θα συνεχίσει να τις καταναλώνει μεγαλώνοντας, αλλά αποτελεί μια καλή αρχή πριν περάσει στα επόμενα στάδια της ζωής του.

Θηλασμός και γευστικές προτιμήσεις

Όπως συμβαίνει και με το αμνιακό υγρό κατά την κύηση, οι γεύσεις των τροφών που καταναλώνει η μητέρα περνούν στο μητρικό γάλα κατά την περίοδο του θηλασμού. Ομοίως λοιπόν, η έκθεση σε γεύσεις τροφίμων μπορούν να επηρεάσουν την αποδοχή τους τόσο κατά τη βρεφική όσο και τη νηπιακή ηλικία. Σε μια παρόμοια με την παραπάνω αναφερόμενη μελέτη φάνηκε ότι τα μωρά που εκτέθηκαν στη γεύση του καρότου μέσω του μητρικού γάλακτος, δέχονταν πιο πρόθυμα τα δημητριακά με γεύση καρότου και κατανάλωναν περισσότερη ποσότητα από αυτά. Επιπλέον, σε μια άλλη μελέτη διαπιστώθηκε ότι ο θηλασμός συμβάλλει στη μεγαλύτερη αποδοχή τροφών από τα βρέφη σε σχέση με τις φόρμουλες. Η κατανάλωση θρεπτικών τροφίμων, όπως φρούτα και λαχανικά, κατά την περίοδο του θηλασμού εκθέτει το βρέφος στη γεύση τους και φαίνεται πως βοηθά στην αύξηση της αποδοχής και κατανάλωσής τους στην παιδική ηλικία.

Ξεκινώντας από την προγεννητική περίοδο, με μια ποικίλη έκθεση μέσω αμνιακού υγρού, και συνεχίζοντας με επαναλαμβανόμενες εμπειρίες νέων γεύσεων, κατά τη διάρκεια του θηλασμού, αυξάνεις την προθυμία του παιδιού σου να δοκιμάσει και να αποδεχτεί νέα τρόφιμα!

Η περίοδος του απογαλακτισμού λοιπόν αποτελεί μία σημαντική ευκαιρία για την εισαγωγή νέων τροφίμων και γεύσεων. Το βρέφος είναι δεκτικό σε μια μεγάλη ποικιλία γεύσεων, με την κατάλληλη επιλογή των οποίων μπορεί να διαμορφώσει ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες στο μέλλον. Παραδείγματος χάριν, εάν κατά την περίοδο αυτή το παιδί σου δεχτεί να καταναλώσει υγιεινές επιλογές, όπως φρούτα και λαχανικά, είναι πιθανότερο να συνεχίσει να τα καταναλώνει και να τα προτιμάει και στη μετέπειτα ζωή του.

Γευστικές προτιμήσεις στη Νηπιακή και Παιδική ηλικία

Κατά το στάδιο της ανάπτυξης, το παιδί μαθαίνει να μιμείται ακολουθώντας τα πρότυπα του περιβάλλοντός του. Έτσι κατά τη νηπιακή και πρώιμη παιδική ηλικία, οι γονείς αποτελούν, αποδεδειγμένα, τα ισχυρότερα πρότυπα για το παιδί τους. Είναι λοιπόν στο χέρι σου να αποτελέσεις το καλό παράδειγμα, καταναλώνοντας ποικιλία θρεπτικών τροφών ώστε να καθοδηγήσεις το παιδί σου να διαμορφώσει τη δική του ισορροπημένη διατροφική συμπεριφορά. Για να το πετύχεις αυτό:

• Δώσε έμφαση στα οικογενειακά γεύματα. Αποτελούν μια ιδανική ευκαιρία για τη διατροφική εκπαίδευση του παιδιού σου, έμμεσα παρακολουθώντας τις επιλογές και τις κινήσεις σου.
• Φρόντισε να είναι πάντα διαθέσιμα στο σπίτι θρεπτικά τρόφιμα, όπως λαχανικά και φρούτα. Τοποθέτησέ τα σε εμφανή σημεία για το παιδί σου και διευκόλυνέ το να τα καταναλώσει, για παράδειγμα, καθαρίζοντας και τεμαχίζοντάς τα.
• Παρουσίασε με ευχάριστο και παιχνιδιάρικο τρόπο τα υγιεινά τρόφιμα στο πιάτο. Για παράδειγμα, φτιάξε ένα χαμογελαστό πρόσωπο με φρούτα εποχής ή ένα σπίτι με μπαστούνια λαχανικών. Με τον τρόπο αυτό αυξάνεις την πιθανότητα το παιδί σου να τα βρει ελκυστικά και να τα καταναλώσει.

Διάβασε ακόμη: Οικογενειακά γεύματα, κάτι παραπάνω από ευχάριστες αναμνήσεις.

Συμπερασματικά

Η διατροφή στα πρώτα χρόνια της ζωής θεωρείται όλο και περισσότερο σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει την μετέπειτα υγεία. Με βάση τα παραπάνω, η διατροφική εκπαίδευση ξεκινά από πολύ νωρίς, από την εμβρυϊκή ηλικία, συνεχίζει κατά την περίοδο του θηλασμού και του απογαλακτισμού και κορυφώνεται κατά την παιδική ηλικία.

Κάθε ένα από τα στάδια αυτά έχει πρωτεύουσα σημασία στη διαμόρφωση των διατροφικών συνηθειών του παιδιού σου και σε όλα αυτά πρωταγωνιστικό ρόλο έχεις εσύ!

Εάν λοιπόν είσαι έγκυος ή θηλάζουσα κατανάλωσε θρεπτικές δίαιτες εκθέτοντας το παιδί σε ποικιλία γεύσεων και τροφών. Από την άλλη, αν είσαι γονέας, έχοντας υπόψη ότι αποτελείς πρότυπο για το παιδί σου, δώσε του το καλό παράδειγμα, κάνοντας τις υγιεινές επιλογές εύκολα διαθέσιμες και καταναλώνοντάς θρεπτικά τρόφιμα μαζί του.

Γράφει η Χριστίνα – Πωλίνα Λαμπρινού.