29 Οκτωβρίου, 2024

Σκεύη μαγειρικής, τι να προσέξω;

Ήρθε η στιγμή να αγοράσεις ένα νέο σκεύος, και αναρωτιέσαι ποιο είναι το καλύτερο που μπορείς να επιλέξεις; Στη συνέχεια του άρθρου θα εξερευνήσουμε ποια είναι τα καλύτερα υλικά για σκεύη μαγειρικής για να επιλέξεις αυτό που σε βολεύει περισσότερο αλλά ταυτόχρονα σου εξασφαλίζει ένα υγιεινό μαγείρεμα!

Αναζητώντας ένα νέο σκεύος, θα συναντήσεις αρκετούς διαφορετικούς τύπους όπως αυτά με επίστρωση Teflon, τα ανοξείδωτα, τα μαντεμένια και άλλα. Ας τα δούμε αναλυτικότερα:

Αντικολλητικά τηγάνια με επικάλυψη teflon

Τα πιο δημοφιλή στους καταναλωτές είναι σίγουρα τα αντικολλητικά σκεύη teflon μιας και είναι εύχρηστα και μπορείς να τα βρεις σχεδόν παντού. Παρόλα αυτά, το teflon έχει διερευνηθεί και έχει ελεγχθεί εξονυχιστικά την τελευταία δεκαετία. Το teflon μπορεί να γίνει επικίνδυνο σε θερμοκρασίες άνω των 260°C (500°F), στις οποίες οι επικαλύψεις των σκευών αρχίζουν να διασπώνται, απελευθερώνοντας τοξικές χημικές ουσίες στον αέρα. Οι ανησυχίες επικεντρώνονται κυρίως σε δύο βασικές χημικές ουσίες που περιέχει, στο PFOA (υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ) και στα PFAs (υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες).

Πλέον, τα σύγχρονα σκεύη δεν περιέχουν PFOA καθώς η χρήση του έχει καταργηθεί από το 2013, για την Ευρώπη και το 2015 για τις ΗΠΑ, αν και αυτό δεν αποκλείει την ύπαρξη τέτοιων σκευών στην κουζίνα μας.

Για να χρησιμοποιείς με ασφάλεια ένα σκεύος με επίστρωση teflon, φρόντισε να αγοράσεις κάποιο χωρίς PFOA και PFAs, να μην το θερμαίνεις σε θερμοκρασίες άνω των 260°C, να το διατηρείς σε καλή κατάσταση και όταν βλέπεις ότι η επιφάνειά του αρχίζει να φθείρεται, να το απορρίπτεις. Αντίστοιχη προσοχή χρειάζεται και για τη χρήση συσκευών air fryer καθώς ο κάδος τους συνήθως έχει αντικολλητική επίστρωση teflon.

Εναλλακτικές λύσεις

Εάν μετά τα παραπάνω εξακολουθείς να έχεις ανησυχίες σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία, μπορείς να επιλέξεις κάποια από τις πολλές εναλλακτικές που μπορείς να βρεις στο εμπόριο:

Ανοξείδωτο

Δεν έχει επίστρωση και είναι ιδανικό για το σοτάρισμα και το μαγείρεμα σε υψηλές θερμοκρασίες. Είναι ανθεκτικό στις γρατσουνιές και πλένεται στο πλυντήριο πιάτων. Θα το έχεις στην κουζίνα σου για πάρα πολλά χρόνια. Το μόνο αρνητικό είναι ότι δεν είναι αντικολλητικό αλλά μπορείς να μαγειρέψεις όλα τα φαγητά που δεν απαιτούν αυτό το χαρακτηριστικό ή να χρησιμοποιήσεις λίγο παραπάνω λάδι!

Μαντεμένιο

Από τη φύση του είναι πορώδες, οπότε για να το κάνεις αντικολλητικό απαιτεί απλά μια μικρή διαδικασία που λέγεται «seasoning» όπου το αλείφεις με λίγο λάδι, το ζεσταίνεις και το καθαρίζεις με λίγο χαρτί. Έπειτα από αυτό είναι αντικολλητικό και μπορείς να μαγειρέψεις ότι θέλεις χωρίς να
φοβηθείς ότι θα σου κολλήσει. Επιπλέον αντέχει σε θερμοκρασίες πολύ υψηλότερες από αυτές που
θεωρούνται ασφαλείς για αντικολλητικά σκεύη και έχει πολύ μεγάλη διάρκεια ζωής.

Πέτρινο

Χρησιμοποιείται για χιλιάδες χρόνια, θερμαίνεται ομοιόμορφα και γίνεται αντικολλητικό όπως και το μαντέμι όταν γίνει η διαδικασία του «seasoning». Είναι επίσης ανθεκτικό στις γρατσουνιές και μπορεί να θερμανθεί με ασφάλεια σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες.

Κεραμικό

Μια νεότερη επιλογή, το κεραμικό σκεύος είναι αντικολλητικό και υγιεινό αν και η επικάλυψή του μπορεί εύκολα να γρατσουνιστεί.

Πυρίμαχο γυαλί

Αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες, δεν έχει επίστρωση και είναι απόλυτα υγιεινό και ασφαλές.

Θήκες ψησίματος από σιλικόνη

Ένα τελευταίο σκεύος που μπορεί να χρησιμοποιήσεις είναι οι θήκες σιλικόνης για κέικ και μάφιν. Σε αντίθεση με τις θήκες με επικάλυψη τεφλόν, αυτές που είναι κατασκευασμένες από σιλικόνη εκτός από εύχρηστες είναι αντικολλητικές και υγιεινές, εφόσον φέρουν πιστοποίηση καταλληλότητας για τρόφιμα (food grade silicone).

 

Συμπέρασμα

Αν και τα περισσότερα σύγχρονα αντικολλητικά σκεύη είναι ασφαλή όταν χρησιμοποιούνται σωστά, ο τρόπος με τον οποίο επικαλύπτεται ένα μαγειρικό σκεύος αλλά και η διαχείρισή του από τον καταναλωτή, μπορεί να επηρεάσει το πόσο υγιεινό ή ασφαλές είναι στη χρήση του.

Γενικά, οι επιλογές μαγειρικών σκευών από γυαλί, μαντέμι ή ανοξείδωτο χάλυβα είναι από τις πιο υγιεινές και εύχρηστες. Ωστόσο, όποιο και αν επιλέξεις, το σημαντικότερο είναι ο τρόπος που το χρησιμοποιείς. Για να μειώσεις λοιπόν τον κίνδυνο των επιπτώσεων, αρκεί να φροντίζεις τα σκεύη σου, να τα διατηρείς σε καλή κατάσταση και να τα αλλάζεις όταν φθείρονται.

 

Γράφει η Βίκη Κεραμίδα.

Βιβλιογραφία
  • Steenland K, Fletcher T, Stein CR, Bartell SM, Darrow L, Lopez-Espinosa MJ, Barry Ryan P, Savitz DA. Review: Evolution of evidence on PFOA and health following the assessments of the C8 Science Panel. Environ Int. 2020 Dec;145:106125. doi: 10.1016/j.envint.2020.106125. Epub 2020 Sep 18. PMID: 32950793.
  • Sharma S, Khandelwal R, Yadav K, Ramaswamy G, Vohra K. Effect of cooking food in iron-containing cookware on increase in blood hemoglobin level and iron content of the food: A systematic review. Nepal J Epidemiol. 2021 Jun 30;11(2):994-1005. doi: 10.3126/nje.v11i2.36682. PMID: 34290890; PMCID: PMC8266402.
  • Ramírez Carnero A, Lestido-Cardama A, Vazquez Loureiro P, Barbosa-Pereira L, Rodríguez Bernaldo de Quirós A, Sendón R. Presence of Perfluoroalkyl and Polyfluoroalkyl Substances (PFAS) in Food Contact Materials (FCM) and Its Migration to Food. Foods. 2021 Jun 22;10(7):1443. doi: 10.3390/foods10071443. PMID: 34206351; PMCID: PMC8306913.
  • https://www.fda.gov/food/environmental-contaminants-food/and-polyfluoroalkyl-substances-pfas