Η κορτιζόλη είναι μία ορμόνη που συντίθεται στον οργανισμό από τα επινεφρίδια και συμμετέχει σε ένα ευρύ φάσμα διεργασιών του οργανισμού. Η κορτιζόνη ή τα κορτικοστεροειδή φάρμακα χορηγούνται για τη μείωση της φλεγμονής σε διάφορες καταστάσεις όπως η αρθρίτιδα, οι αλλεργίες, το άσθμα και τα αυτοάνοσα νοσήματα. Ωστόσο, η μακροχρόνια λήψη αγωγής με κορτιζόνη σχετίζεται με εμφάνιση οστεοπόρωσης, αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων και με το μεταβολικό σύνδρομο. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα η περίσσεια κορτιζόλης, που μπορεί να οφείλεται σε φαρμακευτική αγωγή, μπορεί να οδηγήσει στο γνωστό Σύνδρομο Cushing. Η διατροφή, όπως αναλύεται στη συνέχεια του άρθρου, μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην υποστήριξη της συνολικής υγείας κατά τη διάρκεια της μακροχρόνιας θεραπείας με κορτιζόνη.

Διατροφικοί περιορισμοί κατά τη θεραπεία με Κορτιζόνη

Οι βασικές αρχές διαιτητικής παρέμβασης σε άτομα που λαμβάνουν κορτιζόνη προβλέπουν:

• τον περιορισμό πρόσληψης νατρίου, μέσω αποφυγής:
  • προσθήκης επιτραπέζιου άλατος στο φαγητό και τη σαλάτα
  • κατανάλωσης τροφών πλούσιων σε αλάτι όπως τουρσί, κονσερβοποιημένα, επεξεργασμένα και παστά κρέατα ή ψάρια και αλλαντικά
  • αλμυρών σνακ και αντικατάστασης τους με ανάλατα π.χ. ανάλατοι ξηροί καρποί αντί για αλατισμένους
  • τροφίμων που αποτελούν «κρυφές» πηγές νατρίου, όπως ψωμί, αρτοσκευάσματα, δημητριακά πρωινού και μπάρες δημητριακών, τυριά κ.α.
• την αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ και αναψυκτικών με ανθρακικό
• την αποφυγή κατανάλωσης ζάχαρης και τροφίμων που την εμπεριέχουν όπως γλυκά, παγωτά, επιδόρπια αλλά και «κρυφών» πηγών όπως ψωμί, φρυγανιές, μπάρες δημητριακών κ.α.
• την αποφυγή λιπαρών τροφών όπως παχιά κρέατα, αλλαντικά, λουκάνικα, fast foοd, σφολιατοειδή, τηγανητά.
• Αντίθετα, προτίμησε τροφές με καλά λιπαρά όπως το ελαιόλαδο, το αβοκάντο, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι.

Στους παρακάτω πίνακες μπορείς να δεις ποιες κατηγορίες τροφίμων αποτελούν πηγές νατρίου και κατά συνέπεια θα πρέπει να αποφεύγονται καθώς και μερικές προτάσεις τυριών που έχουν μικρή περιεκτικότητα σε νάτριο.

H προσεκτική ανάγνωση των ετικετών της συσκευασίας των τροφίμων είναι απαραίτητη για την επιλογή προϊόντων με τη χαμηλότερη περιεκτικότητα σε νάτριο και προστιθέμενα απλά σάκχαρα.

Βοηθητικές Διατροφικές επιλογές κατά τη θεραπεία με Κορτιζόνη

Όπως ισχύει σε κάθε περίπτωση έτσι και κατά τη θεραπεία με κορτικοστεροειδή μία ισορροπημένη διατροφή είναι σημαντική για τη στήριξη της συνολικής υγείας και την εξασφάλιση βασικών θρεπτικών συστατικών. Πιο συγκεκριμένα:

• Aύξησε την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Αποτελούν πηγές καλίου και φυτικών ινών, συστατικών κρίσιμων για την αντιμετώπιση της κατακράτησης υγρών και την καλύτερη διαχείριση της γλυκόζης αίματος.
• Προτίμησε πηγές άπαχης πρωτεΐνης για την υποστήριξη των μυών και των αρθρώσεων Καλές επιλογές αποτελούν τα πουλερικά χωρίς δέρμα, τα ψάρια, τα θαλασσινά, τα ημιαποβουτυρωμένα/ αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα όσπρια.
• Κατανάλωσε επαρκή ποσότητα υγρών καθημερινά για τη βελτίωση της κατακράτησης υγρών.
• Συμπεριέλαβε περισσότερες πηγές ασβεστίου στην καθημερινότητά σου, για την προστασία της σκελετικής σου υγείας. Καλές πηγές αποτελούν τα γαλακτοκομικά (3-4 μερίδες/ ημέρα, 1 μερίδα = 1 φλ. γάλα = 1 κεσεδάκι γιαούρτι = 30 g τυρί χαμηλό σε αλάτι). Ενδεχομένως μετά από συμφωνία του θεράποντα ιατρού να χρειαστεί και η λήψη συμπληρώματος ασβεστίου ή/ και βιταμίνης D.

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται μερικές εναλλακτικές πηγές ασβεστίου.

Συμπερασματικά

Κατά τη διάρκεια θεραπείας με κορτιζόνη, ειδικά για μεγάλα χρονικά διαστήματα, η κατάλληλη διατροφή συμβάλλει καθοριστικά στην πρόληψη εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών αλλά και τυχόν μεταβολικών διαταραχών. Σε γενικές γραμμές αυτή περιλαμβάνει μια ποικιλία από φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, άπαχες πρωτεΐνες και υγιή λίπη, ενώ ταυτόχρονα περιορίζει τροφές πλούσιες σε νάτριο, ζάχαρη και κακής ποιότητας λίπη. Εντούτοις, οι διατροφικές συστάσεις μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με μεμονωμένους παράγοντες υγείας. Συνεπώς, για εξατομικευμένες συμβουλές και ολοκληρωμένη καθοδήγηση, με γνώμονα πάντα τη συνολική σου ευημερία, μη διστάσεις να αναζητήσεις τη βοήθεια ενός επαγγελματία διαιτολόγου- διατροφολόγου.

Γράφει η Χριστίνα-Πωλίνα Λαμπρινού